Om de grenzen van een opkomend vakgebied te verkennen en een nieuw veld te ontginnen is het opbouwen van een lexicon een krachtige strategie. Een groeiende verzameling alfabetisch gerangschikte lemma’s, die het vakgebied in al zijn aspecten uiteenzet. Niet als een groot meeslepend betoog maar als opsomming van elementen die de reikwijdte van het vakgebied definiëren. Door met alle actoren in het te onderzoeken veld aan een gezamenlijke woordenschat te bouwen ontstaat er een gedeelde taal waarmee mogelijke werelden geschetst worden. Een vocabulaire waarmee we een (nieuwe) taal leren spreken die past bij het denken en handelen in een circulaire stad.
De woorden die we gebruiken zijn niet neutraal en zeker niet eenduidig of universeel in betekenis. Beschrijvingen van woorden in lexicon-vorm geven een kader aan, een bepaald frame waar het woord mee gepaard gaat. In het reframen van restmateriaal stromen is het van belang duidelijk te zijn in woordkeus; een depot zien als een park, wat betekent dat? Wat is een depot, en wat is een park? Door het bijhouden van een lexicon wordt iedereen gedwongen met precisie de woorden te kiezen en te reflecteren op, en na te denken over, wat er precies bedoeld wordt. Een lexicon verzadigt de kennis en data tot het punt dat ze deelbaar worden.
In teams met variërende samenstelling is het belangrijk een gezamenlijke taal te vinden, een manier om elkaars logica te leren en een gedeeld begrip te kweken. Ook in het samenwerken met specialisten (asset-managers, reststoffenbank-beheerders, beleidsmedewerkers, stratenmakers etc.) is het belangrijk het jargon in kaart te brengen. Niet alleen om op niveau met mensen te kunnen praten en je in hun wereld te positioneren als geïnteresseerde leek, maar ook omdat de gebruikte termen en woorden indicatoren zijn van bepaalde frames en dus kunnen helpen in het proces van re-framen.
De positie van de onderzoekende ontwerper is optimaal werkbaar wanneer er een balans ontstaat tussen begrip en onbegrip, tussen begrijpen waarom en het zien van ‘hoe anders’.
Voor het ontwerpend onderzoek van RE-source verzamelen we woorden en uitdrukkingen die ter sprake komen in gesprekken tijdens het veldwerk (‘empatic field research’) . De woorden hebben betrekking op werkmethodes, benoemingen van materialen, hun kwaliteiten en mogelijke toepassingen, de transformaties die ze door maken. Namen van werktuigen, machines en handelingen die leiden tot een meer circulaire productie. De vakkennis, vaardigheden en werkhoudingen van de betrokken beroepen. De fenomenen die de reststromen in een ander kader plaatsen (reframing). Soms herdefiniëren we woorden die een andere invalshoek geven op materialen en hun mogelijkheden. De bestaande woorden worden in een andere context gebracht waardoor er andere betekenissen ontstaan die een nieuw mentaal beeld genereren (imagine).
Lexicon als RE-frame methode kan als volgt omschreven worden:
The lexicon is a means of mastering an existing skill and finding leads for new (design) strategies. Such a Lexicon starts with a collection of key terms, each with an explanation in the form of a short text and an image that show the essence of the existing skill. The short text is then re-written and given a new image, such that the specialist terminology gets a new meaning in the context of the field of interest of the designer. The designer does not search for a final definition of the term but moulds its meaning and gives it his own interpretation. This way, the best of two worlds, that of the craftsman and that of the designer, are merged in a subjective vocabulary. This vocabulary can be seen as a rough sketch of a new skill, the possible niche in the discipline designing for a specific issue or field.